MAB staat voor Movimiento Agroecologico Boliviano. MAB is net zoals Voedsel Anders een netwerk: 72 leden zetten zich elk op hun manier in voor duurzame voedselsystemen en voedselsoevereiniteit via hun werk in de lokale gemeenschappen. Agro-ecologie in haar puurste vorm…
een sociaal-politieke beweging, een wetenschap en een praktijk
"MAB legt de nadruk op haar rol als sociale beweging," vertelt Maria Julia Jiménez, één van de medewerkers van MAB op de uitwisseling in Mainsprings. "Die is verschillend van de boerenbeweging. Onze leden zijn NGO’s, consumentenorganisaties, boerenorganisaties, jongerenorganisaties, academici, agro-ecologische markten of initiatieven."
MAB is een multiculturele en democratische beweging die opkomt voor een rechtvaardig, inclusief en agro-ecologisch voedselsysteem.
Net zoals Voedsel Anders benadrukt MAB dat agro-ecologie zowel een sociaal-politieke beweging, een wetenschap en een praktijk is. Het gaat om de relaties tussen alle actoren en hoe je die relaties uitbouwt. Werken vanuit vertrouwen is een essentiële voorwaarde.
Ze benoemen daarnaast duidelijk wat agro-ecologie niét is. Dat noemen ze de 'non-negotiable principles'.
Ambitieus nationaal plan
In 2024 en 2025 werkte MAB hard aan een nationaal strategisch plan rond agro-ecologie. Als grote ambitie wil dit plan dat in 2030 50% van het voedsel dat in Bolivia geproduceerd wordt, afkomstig is van agro-ecologische boeren.
"Bij de opmaak van dit plan werden stakeholders betrokken via maar liefst 14 workshops," licht Fernando Canedo Rojos toe, een collega van Maria Julia. "Zo’n plan heeft immers alleen kans van slagen als het participatief is opgebouwd."
"Zo’n plan heeft alleen kans van slagen als het participatief is opgebouwd" - Fernando Canedo Rojos (MAB)
"We zijn heel trots dat we deze beweging hebben opgebouwd," zegt Maria Julia nog. "Dat verliep niet van een leien dakje want aanvankelijk was er competitie tussen organisaties. Ondertussen werken we samen en versterken we de beweging."
En of ze trots mogen zijn! In twee gemeenten in het departement La Paz werkt MAB samen met de lokale overheden rond lokale voedselstrategieën. Er wordt stevig ingezet op het telen van lokaal voedsel voor de gemeenschap. Bijkomende inkomsten zijn er via de biologische teelt van cacao voor de export - teelt die volledig in handen is van lokale boeren. Vier van de negen regionale departementen in Bolivië zijn vragende partij om samen te werken aan duurzame voedselsystemen en willen agro-ecologische producenten ondersteunen en consumenten sensibiliseren.
"Zulke inspirerende verhalen sterken ons als agro-ecologische beweging om ons werk hier in Vlaanderen verder te zetten," besluit Ingrid Pauwels, coördinator van Voedsel Anders. "De aanhouder wint…"
masipag: Hardwerkend en ijverig
Tani Famador van het Filipijnse MASIPAG is een enthousiaste jongeman die zich volop engageert in de boerenstrijd. Masipag is een netwerk door en voor boeren. Masipag betekent 'hardwerkend' of 'ijverig'. Ze focussen op autonomie voor de boer en het versterken van biodiversiteit in landbouwpraktijken. Toegang tot grond is één van hun grote actiepunten. "In het noorden van de Filipijnen worden inheemse gemeenschappen nog te vaak van hun grond verdreven," legt Tani uit. "Buitenlandse mijnbouwbedrijven werken er samen met het militaire bewind om de lokale bevolking van hun land te jagen. De beloftes van nieuwe woonplekken worden heel vaak niet nagekomen."
Masipag vertrekt heel sterk vanuit een rechtenbenadering. Boeren hebben recht op eigen, biodivers zaad en burgers hebben recht op gezond voedsel. Ze benadrukken eveneens het belang van een landbouwmodel dat samenwerkt met de natuur. Biologische landbouw is voor hen vanzelfsprekend. Tegelijkertijd ijveren ze voor toegang tot technologie die (kleine, familiale) boeren kan ondersteunen. Ook dat is in hun ogen een recht.
De Groene revolutie
Het Masipag netwerk bestaat uit een 500-tal boerenorganisaties, 50 NGO’s en 40 academici. Het is een groot en sterk netwerk dat 40 jaar geleden is ontstaan uit de Groene Revolutie. De overheid introduceerde destijds samen met de grote (biotech)bedrijven ‘Golden Rice’ (‘gouden rijst’): een genetisch gemanipuleerde rijstvariëteit, verrijkt met vitamine A, en volgens de biotechbedrijven belangrijk om ondervoeding tegen te gaan. Daarbij zouden 2000 oude en inheemse rijstvariëteiten verdrongen worden. Uiteraard riep dit enorme tegenstand op bij boerengroepen en consumentenorganisaties maar ook bij vele wetenschappers. Het maakte boeren afhankelijk van grote biotechbedrijven en verzwakte lokale zaadsoevereiniteit. Bovendien bleef er onzekerheid over ecologische en gezondheidseffecten op lange termijn.
"We spanden met Masipag, NGO’s en wetenschappers een proces aan tegen de commerciële verspreiding van Golden Rice," vertelt Tani. "We haalden onze slag thuis want het Filipijnse hooggerechtshof gaf ons gelijk en in april 2024 oordeelde ook het Filipijnse Hof van Beroep dat het voorzorgsprincipe moest toegepast worden. Alle boeren behielden het recht om hun eigen rijstvariëteit te telen."
"Alle boeren behielden het recht om hun eigen rijstvariëteit te telen." - Tani Famador (MASIPAG)
Netwerkversterking
Masipag oefent druk uit op de overheid via jaarlijks beleidsoverleg. Door hun groot en divers netwerk kan de overheid hun stem niet negeren. Om hun netwerk te versterken zet Masipag sterk in op vorming van boeren via cursussen en ondersteuning. "Als incentive krijgt elk nieuw lid ook 50 zaden van oude gewassoorten," deelt Tani nog. "Bedoeling is dat zij geplant worden op een ‘slecht stuk grond’. We noemen dat ‘Trial Farm’, om te kijken welk zaadje het overleeft."
Meer weten:
- website van MASIPAG (Engelstalig)
- website van MAB (Spaanstalig)
Van 23 juli tot 9 augustus 2025 was Voedsel Anders te gast in Mainsprings in Tanzania. Als partner van Solidagro kregen we de kans om uit te wisselen met Boliviaanse en Filipijnse organisaties die zich inzetten voor agro-ecologie.
Met portretten uit de agro-ecologische beweging toont Voedsel Anders wat mogelijk is. Je vindt alle portretten hier.
