Maak ons voedselsysteem autonomer en veerkrachtiger

Publicatiedatum
Afbeelding
Afbeelding
Salade
Inleiding

17 april is de Internationale Dag van de Boerenstrijd (1). 'Dit jaar kijken we daar wat anders naar', verklaart Esmeralda Borgo, coördinator bij Voedsel Anders. 'Wat veel mensen vanzelfsprekend vinden - toegang tot een gevarieerd voedselaanbod - komt met de Covid-19-crisis in ander licht te staan. We importeren en exporteren veel, maar zien vandaag dat vooral de duurzame, lokale voeding het goed doet. Veel mensen herontdekken nu de korte keten en kopen vaker rechtstreeks van bij de boer.'

België staat bekend als grootste exporteur van diepvriesfrieten (2) maar nu liggen één miljoen ton onverkoopbare aardappelen opgeslagen in schuren over het hele land. De aardappelsector vreest dan ook terecht rampzalige gevolgen door de internationale coronamaatregelen (3). Een deel van de oogst zou onvermijdelijk vernietigd moeten worden, maar elke weggegooide aardappel is er een te veel. Ook de zuivelsector verkeert nu in crisis als gevolg van de structurele overproductie in Europa.

Daarnaast laten we massaal soja aanrukken voor de industriële veeteelt en palmolie als grondstof voor de voedingsindustrie. De teelt van beide gewassen hebben een grote, inmiddels goed gedocumenteerde impact op onze planeet (4). Ook op dit vlak zouden we dus veel autonomer moeten worden. Ontbossing en vernietiging van tropische natuurgebieden - bijvoorbeeld om er nieuwe soja- of oliepalmplantages aan te leggen - verhoogt trouwens de kans op uitbraken van besmettelijke ziekten zoals Covid-19 (5).

Matteo De Vos, Greenpeace België: 'Kleinschalige boerderijen en bruisende lokale economieën zijn broodnodig voor een toegankelijk voedselsysteem dat gezond is voor mens én planeet.'

Het goede nieuws: deze crisis maakt meer dan ooit duidelijk waar onze sterktes liggen. Landbouwers die lokaal en op een duurzame manier gezond voedsel produceren en dit tegen een eerlijke prijs rechtstreeks aan de consument verkopen, hebben vandaag de wind in de zeilen (6). Dat is meteen ook de kern van agro-ecologische landbouw die de organisaties van Voedsel Anders al jaren bepleiten: producenten en consumenten die de voedselketen weer in eigen handen nemen. 'Kleinschalige boerderijen en bruisende lokale economieën zijn broodnodig voor een toegankelijk voedselsysteem dat gezond is voor mens én planeet', verklaart Matteo De Vos van Greenpeace België, dat ook lid is van Voedsel Anders.

Esmeralda Borgo, Voedsel Anders: 'Laten we als overheid én als samenleving investeren in onze eigen, Belgische boeren opdat zij op een agro-ecologische manier, samen met de natuur, voedsel kunnen produceren voor de eigen markt, en dat tegen een eerlijke prijs.'

België en het Vlaamse Gewest zullen in de komende weken historische beslissingen nemen om de economie na de Covid-19-crisis weer op de rails te krijgen. 'Daarbij is het belangrijk dat we kiezen voor een ambitieuze Green New Deal, ook op vlak van voedselproductie. Laten we als overheid én als samenleving investeren in onze eigen, Belgische boeren opdat zij op een agro-ecologische manier, samen met de natuur, voedsel kunnen produceren voor de eigen markt, en dat tegen een eerlijke prijs. Ook de implementatie van het toekomstige Europese landbouwbeleid biedt kansen op dat vlak die we niet mogen missen', besluit Esmeralda Borgo.

Attributie

Voetnoten:

(1) De internationale dag van de Boerenstrijd is een initiatief van La Via Campesina en bestaat sinds 1996. Wereldwijd voeren organisaties die dag actie om kleinschalige voedselproducenten zoals landbouwers, landloze boeren, vissers en kuddehoeders opnieuw de controle te geven over hun natuurlijke rijkdommen en meer algemeen over het ganse voedselsysteem.

(2) https://www.agroberichtenbuitenland.nl/specials/aardappelen/belgie

(3) https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20200408_04916570

(4) Zie bijvoorbeeld het Greenpeace-rapport Countdown to Extinction (2019)

(5) Onderzoekers schatten dat 31 procent van de uitbraken van opkomende besmettelijke ziekten (zoals HIV, ebola en zika) gelinkt zijn aan een gewijzigd landgebruik omdat de mens steeds verder doordringt in tropische regenwouden (bron: IDEEAL-rapport)

(6) Bv. in De Morgen of De Standaard